دیجیتال مارکتینگ Digital Marketing یا بازاریابی دیجیتال، به استفاده از رسانه های دیجیتالی در جهت پیشبرد اهداف بازاریابی و مارکتینگ و معرفی محصولات و خدمات گفته می شود.
تعریف بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ
در دیجیتال مارکتینگ تکیه بر ظرفیت‌های دیجیتال با محوریت «اینترنت» مدنظر است. این رویکرد به معرفی محصولات و پیشبرد فروش از طریق فضای دیجیتال اصرار دارد. دیجیتال مارکتینگ با منطبق ساختن خود با اصول دیجیتال مارکتینگ و استفاده از رویکردهای مختلف، کاربردپذیری آنها را با زندگی مجازی مشتریان در عرصه وب و اینترنت ممکن کرده و تجارت و کسب‌وکار و مبادله را با سرعتی برق آسا به عرصه اینترنت کشانده است.
درباره دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ مثل یک «جعبه‌ابزار اینترنتی» است که به کمک ابزارهای آن استفاده از علم مارکتینگ به شکل دیجیتال و اینترنتی میسر می‌شود. ابزارهای نظیر گوگل آنالیتیکس، ادوردز، تبلیغات بنری و کلیکی دیجیتال، اپ مارکتینیگ، گیم مارکتینگ، ویدیو مارکتینگ، ایمیل مارکتینگ و سوشال مارکتینگ، موشن گرافیک، سئو و غیره که هر روز گسترده‌تر می‌شوند، تنها مشتی از این خروار هستند.
در اصل دیجیتال مارکتینگ معرفی و پیشبرد فروش محصولات و برند از طریق یک یا چند رسانه الکترونیکی است. از مهم ترین ویژگی دیجیتال مارکتینگ توانایی سنجش اثربخشی و بازده کمپین های تبلیغاتی و ارزان بودن آن می باشد. همچنین دیجیتال مارکتینگ با انواع مقیاس‌های کسب وکار از کوچک تا بزرگ سازگار است. در حقیقت از یک جوان جویای نام با سرمایه چند میلیونی تا یک کسب وکار چند صد میلیاردی مانند اپل می‌توانند از ظرفیت‌های دیجیتال مارکتینگ استفاده کنند.
تفاوت بازاریابی کلاسیک با دیجیتال مارکتینگ چیست؟
بازاریابی کلاسیک را «تسهیل گری» برای پیشبرد فعالیت‌های اقتصادی می‌دانند و آن را به عنوان علمی که به بررسی نیازهای مشتری و حتی ایجاد نیاز خاصی می‌پردازد و بعد با معرفی و عرضه یک محصول، آن نیاز را تامین می کند، معرفی می کنند. با این حال تفاوت بازاریابی کلاسیک و دیجیتال هم ماهوی و هم ابزاریست، بازاریابی جاذبه‌ای و بازاریابی محتوا مشخصا از دل دیجیتال مارکتینگ برخواسته اند و ابزارها و کانال‌های دیجیتال مارکتینگ، صرفا به همین حوزه تعلق دارند.
پیش بینی ما این است که ظرف چند سال آینده واژه «مارکتینگ» جای واژه «دیجیتال مارکتینگ» را بگیرد، ولی به این معنا که دیجیتال مارکتینگ آنقدر جایگاه خود را مستحکم و تحمیل کند که واژه «مارکتینگ» و بار معنایی و هویت و تعریف آن را از آن خود کند و مثلا وقتی می‌گوییم «مارکتینگ» انگار منظورمان همان «دیجیتال مارکتینگ» است؛ چنان‌که وقتی می‌گوییم «تلفن» منظورمان همان «موبایل» است و نه تلفن ثابت!
به طور کلی فضای دیجیتال مارکتینگ، فضایی منعطف‌تر، خلاقانه‌تری داشته و به خصوص برای کسب‌وکارهای کوچک با بودجه تبلیغاتی اندک فضای نفس کشیدن فراهم می‌کند.
کسب و کارهایی که از دیجیتال مارکتینگ استفاده می کنند
فروشگاه‌های اینترنتی
مشخصا این کسب‌وکارها با فروش اینترنتی محصولات روزگار میگذرانند، نمونه مشهور آنها دیجی‌کالا است، پلت‌فرمی که با الگوگیری از غولی همچون آمازون مرزهای موفقیت را در ایران جابه جا کرد. هر کسب و کاری که محصولی با قابلیت فروش روی اینترنت داشته باشد در این دسته قرار می گیرد.
تولیدکنندگان سرنخ
خیلی از کسب و کارها عملا محصول و خدماتی را مستقیم از در فضای دیجیتال عرضه نمی کنند. بلکه محصول یا خدمات آنها در دنیای آفلاین ارائه می شود. همچون خود آکادمی دیجیتال مارکتینگ که یک آموزشگاه حضوری در تهران است و کلاس های آموزش دیجیتال مارکتینگ برگزار می کند.
در چنین کسب و کارهایی بدست آوردن یک سرنخ از مخاطبان هدف همچون شماره تماس، ایمیل و … اهمیت بسیاری دارد که به بهترین شکل می توانند در فضای دیجیتال با معرفی خدمات خود اطلاعات علاقمندان را جمع آوری کرده و سپس برای بازاریابی تلفنی و حتی حضوری اقدام کنند.
پابلیشرها
کسانی که از طریق عرضه محتوای رایگان برای مخاطب تبلیغ دریافت می کنند. سایت های خبری و آموزشی از این قبیل هستند. برای مثال شما در سایت “ورزش 3” اخبار ورزشی و در سایت “چطور” مقالات آموزشی را به رایگان مطالعه می کنید و آن سایت ها از انتشار تبلیغات کسب درآمد می کنند.
پلت فرم های دوسویه
این‌ها کسب وکارهایی هستند که از طریق ایجاد ارتباط دو دسته مخاطب، کسب سود می‌کنند. دو دسته ای که سرویس‌دهنده و سرویس‌گیرنده‌ی یک خدمت/محصول هستند. مثلا دیوار، ایوند و حتی اسنپ از این جمله‌اند.
کسب‌وکارهای SAAS
یک مفهوم تکنولوژیک که براساس فضای ابری کار می‌کند. فعالان این دسته به جای فروش یکباره محصول و واگذاری دائم آن، حق استفاده از آن را به نوعی اجاره می‌دهند. ربات ایران سوشال و سرویس‌های CRM که به ازای پرداخت شارژ ماهانه قابل استفاده‌اند، از این جمله‌اند.
ابزارهای دیجتال مارکتینگ
- آنالیز و تحلیل داده
- بهینه‌سازی موتور جستجو
- ایمیل مارکتینگ
- تبلیغات کلیکی
- تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی
- مدیریت شبکه‌های اجتماعی و تحلیل آن
- ارسال پوش نوتیفیکیشن
- انتشار رپورتاژ آگهی
- کوتاه‌کننده‌ی لینک
- چت آنلاین
تاکتیک ها در دیجیتال مارکتینگ
با در نظر گرفتن استراتژی بازاریابی سازمان، بازاریابان می توانند به وسیله کانال های رایگان و پرداختی در دسترس خود از یک کمپین بزرگتر حمایت کنند. به عنوان مثال تولید کننده محتوا می تواند یک سری پست برای وبلاگ تهیه کند و برای کتاب الکترونیکی جدیدی که شرکت به تازگی منتشر کرده است مشتری ایجاد کند و سپس مدیر شبکه های اجتماعی شرکت می تواند این پست ها را از طریق تبلیغ پولی یا انتشار در اکانت های شبکه های اجتماعی خود شرکت تبلیغ کند، در نهایت بازاریابان ایمیلی می توانند کمپین ایمیلی برای کسانی که اطلاعات بیشتر در مورد کتاب الکترونیکی را از سایت دانلود کرده اند راه بیاندازند.
در ادامه به بررسی نقش هر یک از این تاکتیک های دیجیتال مارکتینگ خواهیم پرداخت ولی همواره به یاد داشته باشید که نتیجه مناسب تنها با یکپارچگی میان این تلاش ها حاصل می شود.
بهینه سازی موتور جستجو (SEO)
فرایند بهینه سازی و سئو سایت به معنای دستیابی به رتبه های بالاتر در صفحات نتایج موتور جستجو است که در نهایت منجر به افزایش ترافیک ارگانیک (یا رایگان) سایت شما می شود. کانال های مورد استفاده در این بخش عبارتند از : وبسایت ها، وبلاگ ها و اینفوگرافیک ها.
بازاریابی محتوا (Content Marketing)
ایجاد محتوا های ارزشمند با هدف ایجاد آگاهی از برند، رشد ترافیک، جذب مشتریان فعلی و بالقوه را بازاریابی محتوا گویند. نیاز، سبک زندگی مخاطبان و ویژگی ها و لحن برند خود را مشخص کنید و با توجه به این موارد اقدام به تولید محتوای با کیفیت کنید، کارآمدی این رویکرد برای کسب و کارهای بیشماری ثابت شده است. از جمله کانال های ارتباطی مورد استفاده در این بخش می توان به پست های وبلاگ ها، کتاب های الکترونیک، اینفوگرافیک ها و بروشورهای آنلاین اشاره کرد.
شبکه های اجتماعی (Social Media Marketing)
به فرایند ارتقای برند و محتوا از طریق کانال های شبکه های اجتماعی به منظور افزایش آگاهی از برند، جذب ترافیک و جذب مشتری برای کسب و کار بازاریابی شبکه های اجتماعی گویند. کانال های مورد استفاده در این شکل بازاریابی فیسبوک، توییتر، لینکدین، اینستاگرام، تلگرام، پینترست و گوگل پلاس هستند.
تبلیغات کلیکی (PPC)
یکی از متداول ترین روش های پرداخت به ازای کلیک، گوگل ادوردز (Google Ad Words) است که به شما این امکان را می دهد که با پرداخت مبلغی به ازای هر کلیک در جایگاه های بالاتری در نتایج سرچ گوگل ظاهر شوید .پست های حمایتی در لینکدین یا تبلیغات پرداختی در فیسبوک از جمله دیگر انواع PPC هستند.
بازاریابی وابسته (Affiliate Marketing)
یک نوع از تبلیغات مبتنی بر عملکرد است که در آن شما به ازای تبلیغ و ارتقای محصولات و خدمات دیگری در وب سایتتان، کمیسیون دریافت می کنید. به عنوان مثال پست کردن لینک های وابسته به اکانت های شبکه های اجتماعی شرکت یک نوع بازاریابی وابسته است.
تبلیغات بومی یا همسان (Native Advertising)
تبلیغات بومی یا همسان به تبلیغاتی گفته می شود که به شکل محتوا در پلتفرم در کنار سایر محتواهای غیرپرداختی ظاهر می شوند به عنوان مثال یکی از انواع تبلیغات همسان پست های دارای اسپانسر هستند. ولی بسیاری تبلیغات در شبکه های اجتماعی مانند تبلیغات فیسبوک و اینستاگرام را نیز در این دسته قرار می دهند.
اتوماسیون بازاریابی(Marketing Automation)
منظور از اتوماسیون بازاریابی نرم افزارهایی است که با هدف اتوماتیک و خودکار کردن فعالیت های بازاریابی به وجود آمده اند. بسیاری از دپارتمان های بازاریابی می بایست وظایف تکراری مانند بازاریابی ایمیلی، شبکه اجتماعی و دیگر فعالیت های مربوط به وب سایت خود را خودکار کنند.
از جمله وظایفی که می توان با استفاده از اتوماسیون بازاریابی انجام داد عبارتند از : ایمیل خبرنامه، برنامه ریزی پست ها در شبکه های اجتماعی، به روزرسانی لیست مخاطبان و ردگیری و گزارش دهی کمپین ها.
بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)
شرکت ها از بازاریابی ایمیلی به عنوان راهی برای ارتباط با مخاطبانشان استفاده می کنند. ایمیل اغلب برای تبلیغ یک محتوا، تخفیفات یا رویدادها مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین شامل لینکی است که مردم را به وب سایت کسب و کارها هدایت می کند. از جمله ایمیل هایی که می توان در کمپین های ایمیل مارکتینگ ارسال کرد عبارتند از:
خبرنامه برای خوانندگان وبلاگ، ایمیل های پیگیری برای بازدیدکنندگان وبسایت که چیزی دانلود کرده اند، ایمیل های خوشامدگویی برای مشتری، تخفیفات مناسبتی برای اعضای وفادار و ایمیل ها و نکات سریالی برای جذب و نگهداری مشتریان.
روابط عمومی آنلاین (Online PR)
روابط عمومی آنلاین عمل تامین امنیت به دست آمده از پوشش آنلاین به وسیله نشریات دیجیتالی، وبلاگ ها و سایر وب سایت های مبتنی بر محتوا است. بسیار شبیه روابط عمومی سنتی است ولی در محیط مجازی شاهد آن هستیم.
برخی از کانال هایی که تلاش های روابط عمومی آنلاین را حمایت می کنند عبارتند از : تماس با خبرنگاران از طریق رسانه های اجتماعی، تعامل با بررسی ها و مقالات آنلاین مربوط به شرکت در فضای مجازی مثل کامنت گذاشتن و درج نظرات و کامنت در وبسایت یا وبلاگ خود شرکت.
متخصص دیجیتال مارکتینگ چه می کند؟
بازاریاب دیجیتال مسئول دستیابی به آگاهی از برند و ایجاد مشتری از طریق کلیه کانال های دیجیتالی رایگان و پرداختی در دسترس شرکت است. این کانال ها شامل رسانه های اجتماعی، وبسایت خود شرکت، رتبه بندی موتور جستجو، ایمیل، تبلیغات نمایشی و وبلاگ شرکت است.
منخصص دیجیتال مارکتینگ برای هر کانالی معمولا بر روی شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) مختص آن کانال تمرکز می کنند تا عملکرد شرکت را در هر یک از آنها بسنجند.به عنوان مثال بازاریاب دیجیتال مسئول سئو (SEO) ترافیک ارگانیک (ترافیک حاصل از بازدیدکنندگان وبسایت که صفحه ای از وبسایت شرکت را از طریق جستجو در گوگل پیدا کرده اند) وبسایت شرکت را می سنجد.
پیش شرط های دیجیتال مارکتینگ
برای اجرای موفق برنامه ها و کمپین های دیجیتال مارکتینگ دراختیار داشتن موارد زیر لازم است :
- سایت و یا پورتال
- قابلیت ارائه مقاله در قالب بلاگ پست
- در اختیارداشتن صفحات مختلف در شبکه های اجتماعی (لینداین، اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک)
- کتاب های الکترونیک، اینفوگرافی، ویدیو
- بروشور و کاتالوگ آنلاین
- برندینگ و ابزارهای آن
- ابزارهای ارتباط الکترونیک
